Maandelijkse stadswandeling

Kies voor de GRATIS wandeling met maximaal 10 personen op donderdag 02 december om 13.30 uur of op zondag 5 december om 10.30 uur. Geef de volgorde van je voorkeur op via petervc@home.nl

Vertrek vanaf 't Paradies
Munsterstraat 61
6041 GA Roermond.naf

‘Kermisvolk ? Kermisádel! | deel 1

Een van de branches die erg getroffen zijn door de maatregelen ter bestrijding van het Covid-virus, zijn de kermisexploitanten. Rond 1900 is Roermond voor een aantal kermisexploitanten thuisbasis – met winterverblijf.

Als eerste zijn er in Roermond orgeldraaiers en marskramers – geconcentreerd in het Begijnhof. Zij zijn een prachtig voorbeeld hoe mensen door noeste arbeid- inventief zijn, oog hebben voor technische ontwikkelingen en in sociaal en materieel opzicht kunnen stijgen. Vanuit Wallonië komt in 1830 het echtpaar Xhaflaire -marskramers- naar Roermond. Zij staan steeds vaker op een kermis om hun brood te verdienen. Hun 5 dochters en zoon trouwen met partners uit andere kermisfamilies, die eerst nog vaak reizen, maar zich later soms vestigen en in een andere branche gaan.  Bekende namen zijn: Wolfs, Kunkels, Vincken, Van Bergen, Nizet, Benner.

Na ontdekking van de stoomkracht bedenkt men toepassingen voor de kermis en veranderen de kermissen van karakter. Met de goede verdiensten krijgen de bekende families ook grotere en duurdere attracties. Zij vormen een bovenlaag van kermis- ondernemers, die een clan vormen van kermisbaronnen.

Roermond, Swalmen en Maasniel tellen meerdere bedrijven die draaimolens, stoomcarrousels, toboga’s (8-banen), luchtschommels, kermistenten en zware transportwagens maken: Konings, Hoefnagels. Ook heeft meegespeeld dat er in Roermond nogal wat kunstateliers zijn met vakbekwame beeldhouwers, schilders en kunstsmeden. Zij voeren, met name als het materieel in de winterstalling staat, herstelwerkzaamheden uit, maken nieuwe paardjes en fronten voor de carrousels en verrichten het nodige schilderwerk.

Dan stappen een paar kermisexploitanten in de bioscoopwereld: het vertonen van films (in het begin de stomme film), het eerst in reizende bioscopen. Rond 1900 zijn in Limburg een aantal reizende bioscopen actief, eigendom van de families Slieker, Mullens, Hommerson, Wegkamp en Benner.  Een andere exploitant die na Slieker start met een reizende bioscoop is Lerang van Bergen uit Roermond (1870-1929). En ook danstenten maken furore: waar kunnen jongens en meisjes van huwbare leeftijd makkelijker kennis maken met elkaar?!

Fritz Schulte – afkomstig uit Duitsland- wordt van schilder, kermisexploitant en is na 1927 bekend van zijn reizende danstent, bekend geworden als ‘de Sjpeegeltent van Schulte’, met spraakmakende schilderingen van Leo Franssen. Hannes Kunkels maakt ook naam met zijn reizende danstent, na een carrière met zijn ‘Roetsjbaan’, carrousels, vliegmolens en elektrische botsauto’s die hij als 1e introduceert. Andere families zijn: Beaumont, Graat, Hinzen, Lutgens, Peeters, Stuy, Lahnstein, Wegkamp.

In deze eerste Kermisvolk? Kermisádel! wandeling gaan we langs woonhuizen en ondernemingen opgericht door voormalige kermisexploitanten in het centrum van Roermond.

Bij de foto: Aeroplane carrousel van Antoon Benner (begin 19e eeuw)